Χοληδόχου Κύστεως και Χοληφόρων

Έγκυρη πρόληψη και σωστή αντιμετώπιση

Η χοληδόχος κύστη είναι μια ασκοειδής δομή που βρίσκεται κάτω από το συκώτι και είναι προσκολλημένη σε αυτό. Το ήπαρ (συκώτι) -μεταξύ άλλων- παράγει και εκκρίνει μια πράσινη υγρή ουσία που ονομάζεται χολή. Αυτή ρέει προς το δωδεκαδάκτυλο που βρίσκεται στη συνέχεια του στομαχιού. Ωστόσο, μια ποσότητα απ’ αυτή, κυρίως κατά την περίοδο που είμαστε νηστικοί, αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη.

Όταν καταναλώνεται ένα λιπαρό φαγητό, αυτό διερχόμενο από το δωδεκαδάκτυλο ενεργοποιεί τη χοληδόχο κύστη, η οποία συσπάται και κενώνει συμπληρωματικά τη χολή, που ρέει προς το δωδεκαδάκτυλο διαμέσου ενός σωλήνα (πόρο) που ονομάζεται χοληδόχος πόρος. Η χολή δρα στην πεπτική οδό, διαλύοντας το λίπος σε μικροσκοπικά σταγονίδια που στη συνέχεια διασπώνται εντελώς από λιπολυτικά ένζυμα.

Κυριότερες παθήσεις της χοληδόχου κύστης

ΧΟΛΟΛΙΘΙΑΣΗ (ΠΕΤΡΕΣ ΣΤΗ ΧΟΛΗΔΟΧΟ ΚΥΣΤΗ)

Μερικές φορές μπορεί να σχηματιστούν στη χοληδόχο κύστη σκληρές πέτρες (λίθοι) γνωστές ως χολόλιθοι. Τα περισσότερα άτομα που έχουν πέτρες στη χολή δεν παρουσιάζουν συμπτώματα και ανακαλύπτουν τυχαία σε υπερηχογραφικό έλεγχο την ύπαρξή τους. Ωστόσο, περίπου στο 20% των περιπτώσεων οι πέτρες στη χολή προκαλούν προβλήματα, τα κυριότερα εκ των οποίων σχετίζονται με τη μετακίνηση κάποιας πέτρας, μετά από λήψη λιπαρών τροφών που προκαλεί σύσπαση της χοληδόχου κύστης.

Οι κυριότερες επιπλοκές της χολολιθίασης

Χολολιθίαση ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία, παρουσιάζονται πέτρα ή πέτρες εντός της χοληδόχου κύστης. Εάν αυτές οι πέτρες μετακινηθούν στο χοληδόχο πόρο, τότε η κατάσταση αυτή ονομάζεται χοληδοχολιθίαση (λόγω αλλαγής της ανατομικής περιοχής δηλαδή, θέσης που βρίσκονται οι πέτρες).

Εάν οι πέτρες αυτές προχωρήσουν προς τον κυστικό πόρο, εμποδίζουν τη ροή της χολής και προκαλούν τη διόγκωση της κύστης, με αποτέλεσμα οξύ κοιλιακό άλγος κυρίως δεξιά κάτω από τα πλευρά και καμιά φορά αντανάκλαση του πόνου προς την πλάτη, εμέτους, δυσπεψία και σε κάποιες περιπτώσεις πυρετό.

Επιπρόσθετα, εάν κάποια πέτρα προωθηθεί από τη χοληδόχο κύστη και δια του κυστικού πόρου καταφέρει να περάσει στο χοληδόχο πόρο, μπορεί να προκαλέσει:

α) ίκτερο (κίτρινη χροιά του δέρματος και ματιών λόγω του ότι η χολή δεν μπορεί να περάσει στο έντερο και περνάει στην κυκλοφορία του αίματος), β) παγρεατίτιδα, δηλαδή φλεγμονή ή και σε μερικό βαθμό καταστροφή του παγκρέατος (γειτονικό όργανο που συμμετέχει στη διαδικασία της πέψης). Η βαρύτητα/επικινδυνότητα της επιπλοκής αυτής, εξαρτάται από το ποσοστό καταστροφής του οργάνου.

Οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα, όπως κοιλιακό πόνο, ναυτία, έμετο και γενικά δυσπεπτικά ενοχλήματα. Ως χοληδoχολιθίαση λοιπόν χαρακτηρίζεται η επιπλοκή, κατά την οποία έχουν περάσει χολόλιθοι στο χοληδόχο πόρο και αντιμετωπίζεται με αφαίρεση των χολολίθων δια ενδοσκοπικής παλίνδρομης χολαγγειοπαγκρεατογραφίας (endoscopic retrograde cholangiopancreatography - ERCP) και σφιγκτηροτομής.

Ιστορικά ανάλογα και με τον τύπο των λίθων στη χολή, έχουν χρησιμοποιηθεί φάρμακα για τη συρρίκνωση και την αποβολή τους στο έντερο. Οι μη χειρουργικές θεραπείες όμως, δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την επανεμφάνιση της πέτρας στη χοληδόχο κύστη. Έτσι, οι ασθενείς που πάσχουν από αυτήν την πάθηση, καταλήγουν στη χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (χολοκυστεκτομή). Επιβάλλεται, λοιπόν, η χειρουργική επέμβαση και η αφαίρεσή τους μαζί με τη χοληδόχο κύστη. Συστήνεται ο άρρωστος να ακολουθεί ειδική διατροφή, χωρίς λιπαρές τροφές για δεκαπέντε ημέρες μετά την επέμβαση.

Οι πέτρες (χολόλιθοι) αποτελούνται κυρίως από τα εξής δομικά υλικά:

α- χοληστερόλη β- άλατα ασβεστίου γ- και με τα δυο παραπάνω υλικά – μικτές

Στις αναπτυγμένες χώρες, οι περισσότεροι λίθοι στη χολή είναι υψηλής περιεκτικότητας σε χοληστερόλη. Πολλές, ωστόσο, είναι και οι πέτρες που περιέχουν άλατα ασβεστίου, και περίπου το ένα τρίτο (1/3) των χολόλιθων αποτελούνται συνήθως από τέτοια άλατα. Σε μεγαλύτερες ηλικίες οι πέτρες από άλατα ασβεστίου είναι πιο συχνές.

Τα βασικότερα αίτια δημιουργίας λίθων στη χοληδόχο κύστη

Η αυξημένη περιεκτικότητα της χολής σε χοληστερόλη οφείλεται είτε λόγω αυξημένου χρόνου παραμονής της χολής, είτε λόγω αυξημένου ρυθμού απορρόφησης υγρών και ηλεκτρολυτών από τη χολή, είτε λόγω αυξημένων προσταγλαδινών και οιστρογόνων, είτε λόγω της παχυσαρκίας και της υψηλής κατανάλωσης σε λιπαρά.
Στη χρήση αντισυλληπτικών.
Η αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη έχει συνδεθεί άμεσα με την εμφάνιση χολόλιθων, κυρίως μέσω της συνεισφοράς της στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Η παχυσαρκία και η υψηλή κατανάλωση σε λιπαρά.
Ένας άλλος παράγοντας, εκτός της παχυσαρκίας, είναι και η απότομη απώλεια βάρους που συχνά επιδιώκεται από τα παχύσαρκα άτομα και όχι μόνο, μέσω των αυστηρών ισοθερμιδικών διαιτών.
Επίσης, μπορεί να ενοχοποιηθούν και άλλοι παράγοντες, όπως:
- προχωρημένη ηλικία
- σακχαρώδης διαβήτης
- εγκυμοσύνη με μεγάλη κοιλιά
- φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
- διάφορα φάρμακα όπως αντιλιπιδαιμικά, οιστρογόνα, κ.λπ. Οι παθήσεις της χοληδόχου κύστης μπορεί να οφείλονται σε λοίμωξη ή στην παρουσία λίθων. Ειδικότερα όταν η χοληδόχος κύστη μολύνεται, δεν συμπυκνώνει καλά τη χολή, με αποτέλεσμα η σύστασή της να διαφέρει σημαντικά από τη φυσιολογική. Οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη, μπορεί να προκαλέσουν απόφραξη στην έξοδο της χολής από τη χοληδόχο κύστη. Όταν η χοληδόχος κύστη πάσχει, η κατανάλωση λιπαρών τροφών μπορεί να προκαλέσει πόνο, μετεωρισμό και γενικότερα δυσφορία μετά από γεύμα κυρίως με λιπαρό περιεχόμενο.

Προσοχή: Αν ο πόνος πιστεύετε πως οφείλεται σε πέτρα στη χολή και επιμένει για πάνω από 1-2 ώρες ή γίνει πολύ έντονος, ζητήστε επειγόντως ιατρική συμβουλή.

Διατροφή σε Χολολιθίαση & Πίνακας Τροφών

Σε παθήσεις της χοληδόχου κύστης η ειδική δίαιτα πρέπει να είναι φτωχή σε λίπος, κυρίως ζωικό. Ο συνήθης ασθενής ανέχεται μια ορισμένη ποσότητα λίπους που περιέχεται στο γάλα με χαμηλά λιπαρά ή γενικά τυροκομικά με χαμηλά λιπαρά. Οι ασθενείς με διαταραχές της χοληδόχου κύστης δεν ανέχονται καρυκεύματα, καφέ, ακόμα πρέπει να αποφεύγονται τα τηγανητά, αλλαντικά, ο κρόκος αβγού, η σοκολάτα.

Ως γενικές συμβουλές θα αναφέρουμε ότι:

Θα πρέπει να ακολουθείτε μια δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά, ώστε να προλαμβάνονται οι συσπάσεις της χοληδόχου κύστης
Θα πρέπει να παρατηρείτε ποια φαγητά ενοχλούν όταν καταναλώνονται.
Να προτιμώνται τα βραστά ή τα ψητά φαγητά.

ΟΜΑΔΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ	ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ	ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ
ΓΑΛΑ	Αποβουτυρωμένο, αφρόγαλα χωρίς λίπος, γιαούρτι από αποβουτυρωμένο γάλα.	Πλήρες γάλα, σοκολατούχο γάλα, γιαούρτι από πλήρες γάλα.
ΠΟΤΑ Ή ΡΟΦΗΜΑΤΑ	Τσάι, αναψυκτικά.	Όλα τα οινοπνευματώδη, ποτά με σοκολάτα και κακάο, καφές.
ΣΟΥΠΕΣ	Σούπες χωρίς λίπος, σούπες με ντομάτα, σούπες με αποβουτυρωμένο γάλα, σούπες λαχανικών.	Οποιαδήποτε σούπα περιέχει κρέμα λίπος ή πλήρες γάλα.
ΚΡΕΑΣ	Όλα τα ψητά σε σχάρα και βρασμένα άπαχα και χωρίς προσθήκη λίπους κρέατος, πουλερικά και ψάρια μετά από αφαίρεση του ορατού λίπους και των εντοσθίων. Για τα ψάρια όλα εκτός από εκείνα πού απαγορεύονται.	Χοιρινό, λουκάνικα, μπέικον, σαλάμι, παστουρμάς, και πρόχειρα φαγητά με κρέας (σάντουιτς). Όλα τα κατεψυγμένα και σε κονσέρβα ψάρια με λάδι (σαρδέλες, τόνος), φρέσκος ή κατεψυγμένος σολομός.
ΤΥΡΙ	Μυζήθρα και τυριά από αποβουτυρωμένο γάλα.	Όλα τα άλλα.
ΑΥΓΟ	Μαλακό ή σκληρό (βρασμένο). Μαγειρευμένο χωρίς λίπος. Λευκό αυγού ελεύθερα.	Περισσότερα από ένα την ημέρα, τηγανιτό και όχι κροκό του αυγού.
ΠΑΤΑΤΑ Ή ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ	Ψητή ή βραστή χωρίς λίπος ή γάλα. Σπαγγέτι μακαρόνια και χυλός από καλαμπόκι.	Πατάτες με κρέμα- τηγανιτές, πατατάκια, γαριδάκια, ζυμαρικά με λίπος ή πλήρες γάλα.
ΨΩΜΙ	Λευκό, πιτυρούχο από σίκαλη και σιτάλευρο ψωμί, ψωμάκια, πίττες, κράκερ, μπισκότα χωρίς γάλα ή λίπος.	Όλα όσα περιέχουν γάλα ή λίπος.
ΟΣΠΡΙΑ	Όλα τα μαγειρεμένα ή τα ξερά.	Σε κονσέρβα με λίπος.
ΛΑΧΑΝΙΚΑ	Όλα τα φρέσκα, κατεψυγμένα και σε κονσέρβα χωρίς λίπη ή λάδι.	Λαχανικά με κρέμα, λίπη ή λάδι.
ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΧΥΜΟΙ ΦΡΟΥΤΩΝ	Όλα τα φρέσκα, κατεψυγμένα και σε κονσέρβα. Όλοι οι χυμοί φρούτων.	Αβοκάντο, καρύδα, ελιές, ξηροί καρποί.
ΛΙΠΟΣ	Καθόλου.	Σάλτσες με περισσότερο από ένα κουταλάκι λίπος.
ΕΠΙΔΟΡΠΙΑ	Απλό κέικ, κράκερ ρύζι και ταπιόκα, κρέμα από αποβουτυρωμένο γάλα, γλυκά με αποβουτυρωμένο γάλα και λευκό αυγού, ζελέ με φρούτα, ζελέ με κρέμα από αποβουτυρωμένο γάλα και λευκό αυγού.	Όλα τα άλλα που γίνονται με πλήρες γάλα, αυγό ή λίπος.
ΓΛΥΚΑ	Ζάχαρη, μέλι ζελέ μαρμελάδα, μελάσες, σιρόπι, σκληρές καραμέλες, γλυκά χωρίς λίπη.	Σοκολάτα, σοκολατούχα γλυκά, σιρόπι από σοκολάτα, καραμέλες με κρέμα, κακάο και ξηρούς καρπούς.
ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΥΚΕΥΜΑΤΑ	Αλάτι, μουστάρδα, αρωματικά βότανα.	Πιπέρι.
ΔΙΑΦΟΡΑ	Ξύδι, σάλτσα από ντομάτα, σκόρδο, ποπ-κορν χωρίς βούτυρο, λευκή σάλτσα από αποβουτυρωμένο γάλα, βανίλια.	Ελιές ξηροί καρποί, σάλτσες παχιές κρέμες.

Κατεβάστε τον πίνακα τροφών σε μορφή αρχείου pdf εδώ.

ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ

Οι πολύποδες χοληδόχου κύστεως ανευρίσκονται στο 1-5% του πληθυσμού. Μπορεί να είναι καλοήθεις, δυσπλαστικοί ή και κακοήθεις. Στους καλοήθεις περιλαμβάνονται και οι χοληστερόλιθοι (κρύσταλλοι χοληστερίνης), οι φλεγμονώδεις πολύποδες και τα αδενομυώματα. Τις περισσότερες φορές οι πολύποδες είναι ασυμπτωματικοί.

Δεν υπάρχει τρόπος να πει κανείς με σιγουριά αν ένας πολύποδας είναι καλόηθης ή κακόηθης, παρά μόνο μετά την επέμβαση και όταν εξετασθεί ο πολύποδας με βιοψία. Σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα η σύσταση είναι για χολοκυστεκτομή, σε περίπτωση που βρεθεί πολύποδας μεγαλύτερος των 5 χιλιοστών. Για μικρότερους πολύποδες συνίσταται παρακολούθηση.

ΑΔΡΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ (Biliary Dyskinesia)

Όταν η χοληδόχος κύστη δεν έχει «δύναμη» να συσπαστεί και να αποβάλει τη χολή δημιουργείται πόνος που μοιάζει με τον κολικό της χολολιθίασης. Η αδράνεια ορίζεται όταν το κλάσμα εξώθησης της χοληδόχου είναι κάτω από 35%, και μετράται με σπινθηρογράφημα. (HIDA scan )

Η ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΟΛΟΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ

Με τη μέθοδο αυτή άλλαξαν τα δεδομένα της χολοκυστεκτομής. Το λαπαροσκόπιο είναι ένα μικρό τηλεσκόπιο συνδεδεμένο με ειδική κάμερα και εισάγεται μέσα στο σώμα μέσω ενός σωλήνα διαμέτρου 5-10 χιλιοστών (τροκάρ), και επιτρέπει στο χειρουργό να βλέπει τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς 10 με 15 φορές μεγαλύτερα απ' ότι είναι στην πραγματικότητα. Παράλληλα, τοποθετούνται στην κοιλιακή χώρα λαπαροσκοπικά εργαλεία, διαμέσου μικρών οπών διαμέτρου 5 χιλιοστών, με τα οποία πραγματοποιείται η επέμβαση. Είναι μέθοδος ασφαλής, σχεδόν αναίμακτη, με ελάχιστο πόνο που σταδιακά μειώνεται και εντός ολίγων ωρών από την επέμβαση μέχρι που εξαφανίζεται, μετεωρισμός (φούσκωμα) υπάρχει για 24 ώρες σε αρκετές περιπτώσεις ο οποίος υποχωρεί σύντομα σταδιακά.

Ο ασθενής συνήθως παραμένει στο νοσοκομείο λιγότερο από 24 ώρες και μπορεί να επανέλθει στην καθημερινότητά του άμεσα. Η εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι η Ρομποτική τεχνολογία, η οποία μας παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία στους χειρουργικούς χειρισμούς. Ωστόσο, συγκεκριμένα για την επέμβαση της χολοκυστεκτομής, η ρομποτική μέθοδος δεν παρουσιάζει συγκριτικά σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τη λαπαροσκοπική μέθοδο και για τον λόγο αυτό δεν βρήκε ευρεία εφαρμογή (Οι χειρουργικές ενδείξεις εφαρμογής της ρομποτικής χειρουργικής περιγράφονται στο αντίστοιχο κεφάλαιο).

ΟΙ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΠΑΝΙΕΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ 1% :

διεγχειρητικές αιμορραγίες (οι οποίες οφείλονται συνήθως σε ανατομικές παραλλαγές της κυστικής αρτηρίας).
κακώσεις χοληδόχου πόρου (οι οποίες οφείλονται συνήθως σε ανατομικές παραλλαγές της χοληδόχου κύστης ή των εξωηπατικών χοληφόρων αγγείων).
διαρροϊκό σύνδρομο μετά από χολοκυστεκτομή, είναι σπάνια επιπλοκή η οποία οφείλεται σε περισσή ροή χολής στο έντερο. Είναι μια απρόβλεπτη επιπλοκή και αποκαθίσταται με το χρόνο (περίπου σε 15 ημέρες), μόνο με ειδική διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος.

Κλείστε ένα ραντεβού για κατ’ ιδίαν εξέταση

Επικοινωνήστε μαζί μας

Χοληδόχου Κύστεως & Χοληφόρων